تنشها در مناطق صرب‌نشین کوزوو در حالی بار دیگر اوج گرفته است که بیم آن می‌رود این مناقشه همزمان با جنگ اوکراین تبدیل به میدان جنگ نیابتی بین روسیه و کشورهای غربی شود.
آگهیمسکو در واکنش به تنش‌های جاری در شمال کوزوو تاکید کرده است که حقوق ساکنان مناطق صرب‌نشین منطقه باید رعایت شود. دولت روسیه همچنین از کشورهای غربی خواست که به «تبلیغات سیاسی» در مورد تنشها در کوزوو خاتمه دهند.
پلیس کوزوو به ساختمان‌های شهرداری در مناطق صرب‌نشین حمله کرده است و ده‌ها نفر در جریان درگیری‌ها بین پلیس و اقلیت صرب‌های کوزوو و همچنین تنشها بین پلیس و نیروهای حافظ صلح ناتو مجروح شده‌اند.
دولت صربستان با اعزام نیرو به مرز کوزوو تاکید کرده است که در برابر حمله جدید به صرب‌های شمال کوزوو سکوت نخواهد کرد. افزایش تنشها نگرانی از احتمال تکرار درگیری سال‌های ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ را که بیش از ۱۰ هزار کشته برجای گذاشت پدید آورده است. این در حالی است که شرایط بین‌المللی اکنون با توجه به تداوم جنگ در اوکراین با ۲۵ سال پیش تفاوت زیادی دارد. امری که می‌تواند به هرگونه درگیری در شبه‌جزیره بالکان ابعاد جدیدی ببخشد.
در این گزارش تلاش شده است که با پاسخ به چند پرسش کلیدی ریشه‌های تنش در کوزوو توضیح داده شود.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
دلیل رویارویی کوزوو و صربستان چیست؟
هرچند کوزوو در سال ۲۰۰۸ از صربستان اعلام استقلال کرد اما بلگراد تاکنون استقلال کوزوو را به رسمیت نشناخته است. اکثر ساکنان کوزوو را آلبانیایی‌تبارها تشکیل می‌دهند هرچند اقلیتی از صرب‌ها نیز در کوزوو زندگی‌می‌کنند. کوزوو پیش از استقلال یکی از استان‌های صربستان بود.
حدود یکصد کشور جهان از جمله آمریکا استقلال کوزوو را به رسمیت شناخته‌اند. در مقابل روسیه، چین و پنج کشور عضو اتحادیه اروپا از موضع صربستان حمایت می‌کنند.
عدم دستیابی به راه‌حل مسالمت‌آمیز برای تنشها بین بلگراد و پریشتینا باعث شده است که منطقه بالکان پس از جنگ‌های خونین دهه ۱۹۹۰ هرگز به ثبات واقعی نرسد. مناقشه بین کوزوو و صربستان در عمل به آتشی زیر خاکستر تبدیل شده است که هر از چندگاه شعله‌ور می‌شود.
واکنش روسیه و چین به تنش‌های جاری چه بوده است؟
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه شرایط در کوزوو را «هشدارآمیز» توصیف کرده و گفته است که این مناقشه می‌تواند جنگ دیگری را در قلب اروپا رقم بزند.
وزیر خارجه روسیه افزوده است: «در آستانه انفجاری بزرگ در مرکز اروپا هستیم، جایی که ناتو در سال ۱۹۹۹ با نقض همه اصول قابل تصور بین‌المللی به یوگسلاوی حمله کرد.»
از سوی دیگر پکن اعلام کرده است که از نزدیک شرایط در کوزوو را دنبال می‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه چین از کشورهای عضو ناتو خواسته است که به «حق حاکمیت و تمامیت ارضی» کشورها احترام بگذارند.
نقش ناتو در کوزوو چیست؟
حدود ۳۸۰۰ نیروی ناتو که وظیفه اکثر آنها حفاظت از صلح عنوان می‌شود در کوزوو مستقر هستند.
یکی دیگر از نقش‌های کلیدی سربازان ناتو حفاظت از مرزها به ویژه مرز با صربستان است. این در حالی است که صربستان همزمان با افزایش تنشها در شمال کوزوو نیروهای خود را به مرز اعزام کرده است.
نیروهای ناتو که در کوزوو مستقر هستند باقی‌مانده ۵۰ هزار سرباز کشورهای عضو این ائتلاف نظامی محسوب می‌شوند که در سال ۱۹۹۹ به منطقه اعزام شدند.
ناتو هشدار داده است که در صورت خطر بروز دوباره درگیری ضمن دخالت در ماجرا نقش خود را ایفا خواهد کرد.
بازیگران اصلی این مناقشه چه کسانی هستند؟
دو بازیگر اصلی تنش‌های جاری رهبران ملی‌گرای کوزوو و صربستان هستند. آلبین کورتی، نخست‌وزیر کوزوو در گذشته در صربستان زندانی سیاسی بوده است. او سابقه رهبری اعتراض‌های دانشجویی را دارد و با هرگونه مصالحه با بلگراد مخالف است.
آلبین کورتی همچنین از اتحاد کوزوو و آلبانی حمایت می‌کند.
آگهیدر مقابل در بلگراد زمام امور در اختیار الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهوری صربستان است که در جریان جنگ کووزو به عنوان وزیر اطلاعات فعالیت می‌کرد.
الکساندر ووچیچ تاکید می‌کند که هرگونه توافقی باید با امتیازدهی طرفین همراه باشد و کشورش بدون عقب‌نشینی رهبران کوزوو از برخی مواضع خود حاضر به مصالحه نیست.