امروزه با پیشرفت فناوری، رسیدن به لاشه کشتی‌های غرق‌شده در کف دریا قابل دسترس‌تر شده‌اند؛ اما این بدان معنا نیست که لزوما پایین رفتن و تماشای آن‌ها نیز ایمن‌تر شده باشد.
آگهیهنگامی که زیردریاپیمای «تیتان» روز یکشنبه سفر سرنوشت‌ساز خود را در اقیانوس اطلس شمالی انجام می‌داد، در عین حال خود را در اعماق تیره قوانین اکتشاف در دریا نیز فرو می‌برد.
فضایی در دریاهای آزاد وجود دارد که برخی کارآفرینان ریسک‌پذیر و گردشگران ثروتمندی که حاضر به هزینه کردن برای تحقق رویاهایشان را دارند، می‌توانند قوانین و کنوانسیون‌های مربوط با آن را به راحتی دور بزنند. البته دست‌کم برای الان.
سالواتوره مرکولیانو، استاد تاریخ در دانشگاه کمپل کارولینای شمالی که حیطه تخصصی‌اش در مورد تاریخ و سیاست دریانوردی است، گفت: «ما در دوره‌ای بسر می‌بریم که انجام ماموریت‌های زیردریاپیمایی در آب‌های عمیق شبیه هوانوردی در اوایل قرن بیستم است.»
مرکولیانو افزود که در آن دوران، هوانوردی در مراحل ابتدایی خود بود و در مورد وضع قوانین تنها زمانی تصمیم‌گیری می‌شد که حادثه‌ای رخ می‌داد. وی افزود «به هر حال زمانی خواهد رسید که دیگر کسی به راحتی نمی‌تواند خیال سوار شدن درون یک شناور و پایین رفتن تا عمق چهار کیلومتری را ندر سر بپروراند. البته هنوز به آن مرحله نرسیدیم.»
همزمان با اعلام روز پنجشنبه گارد ساحلی ایالات متحده مبنی بر اینکه تایتان در نزدیکی کشتی تایتانیک ترکیده است و هر پنج سرنشین آن کشته شدند، توجه‌ها به نحوه تنظیم مقررات اینگونه سفرها نیز جلب شده است.
علت عدم زیربار مسائل حقوقی نرفتن تیتان چه بود؟
مرکولیانو گفت که عملیات‌هایی که زیر دریا انجام می‌شوند نسبت به شرکت‌هایی که علاقه‌مندان را به فضا می‌فرستند کمتر مورد نظارت قرار می‌گیرند. در مورد تایتان، علت این عدم نظارت تا حدی به این دلیل بوده است که در آب‌های بین‌المللی، در محدوده خارج از پوشش قوانین ایالات متحده یا سایر کشورها به وقوع پیوست.
مرکولیانو افزود که زیردریاپیمای تایتان نه در ایالات متحده و نه در آژانس‌های بین‌المللی تنظیم مقررات، به عنوان یک شناور ثبت نشده است. علاوه بر این‌ها، این زیردریاپیما در هیچ‌یک از گروه‌های صنعت دریایی که استانداردهایی را در مورد مواردی مانند ساخت بدنه تعیین می‌کند طبقه‌بندی نشده است.
استاکتون راش، مدیر عامل «اوشن گیت / OceanGate» که خودش هم در تایتان جانش را از دست داد، گفته بود که نمی‌خواهد گرفتار استانداردهای دست‌و پا گیر شود. راش در یک پست وبلاگی در وب سایت شرکتش نوشت که «کشیدن پای یک نهاد خارجی دیگر در مسیرسرعت بخشیدن به هر نوآوری، آن هم قبل از اینکه در دنیای واقعی آزمایش شده باشد، برای آن نوآوری یک نوع لعن و نفرین به حساب می‌آید.»
به مثابه حمل یک قایق بر روی یک یدک‌کش
تایتان زیردریاپیمای کوچکی بود که از یک یخ‌شکن کانادایی به نام «شاهزاده قطبی / Polar Prince» به آب انداخته شد، امری که از نظر آقای مرکوگلیانو به لحاظ مقررات نظارتی، همچون حمل یک قایق بر روی یک یدک‌کش است.
او در این خصوص توضیح داد که نیروی گشت بزرگراه تنها می‌تواند بر خودرو و تریلر اعمال قانون کند و نه بر خود قایق. چرا که خود قایق به عنوان محموله به حساب می‌آید.
دریافت رضایتنامه قبل از سفر
مایک ریس، نویسنده برنامه تلویزیونی سیمپسون‌ها که در سال ۲۰۲۲ با «اوشن گیت» به سفر دیدن لاشه تایتانیک رفت، به یاد می‌آورد که در برگه رضایتی که از آن‌ها گرفته شده بود نوشته شده بود که ممکن است هر اتفاقی برای آن‌ها رخ دهد و هر گونه ایراد فنی می‌تواند باعث آسیب شدید یا مرگ آن‌ها شود.
ریس روز پنجشنبه با به یادآوردن آن گفت که در برگه نوشته شده بود که ممکن است من در معرض خطرات مرتبط با گازهای فشار بالا، اکسیژن خالص، سیستم های ولتاژ بالا قرار گیرم که می تواند منجر به آسیب، ناتوانی و مرگ شود؛ و اگر مجروح شوم، ممکن است مراقبت های پزشکی فوری دریافت نکنم.
توماس شوئنبام، استاد حقوق دانشگاه واشنگتن در این زمینه معتقد است که اگر این رضایت‌نامه‌ها توسط وکیل به خوبی تنظیم شده باشد که احتمالا هم همینطور است، در نتیجه خانواده‌ها ممکن است نتوانند تقاضای جبران خسارت کنند.
چرا ممکن است تیتان مشمول قوانین داخلی آمریکا نشود؟
آقای شوئنبام این را هم یادآور شد که در عین حال، شرکت اوشن‌گیت همچنان ممکن است تحت «قانون ایمنی کشتی‌های مسافری مصوبه سال ۱۹۹۳» مورد پیگیر قرار گیرد. اما این هم به این بستگی دارد که کدام‌یک از زیرمجموعه‌های شرکت شرکت «اوشن‌گیت» مالک زیردریاپیمای تیتان بوده است.
راش، مدیر عامل فقید «اوشن‌گیت»، در سال ۲۰۲۱ به آسوشیتدپرس گفته بود که این یک شرکت آمریکایی است؛ اما زیرمجموعه آن با نام OceanGate Expeditions که سفر به کشتی تایتانیک را ترتیب داده بود، در «کشور باهاما» مستقر است.
آقای شوئنبام گفت که شرکت تابعه باهاما، پتانسیل دور زدن قوانین ایالات متحده را دارد اما در برخی موارد به خصوص، دادگاه این قابلیت را دارد که این تقسیم‌بندی‌ها را نادیده بگیرد و اوشن‌گیت را مقصر بشناسد.
همچنین ابهاماتی وجود دارد که آیا دریاپیمای تایتان هم بیمه بوده یا اینکه آیا اینکه بیمه یخ‌شکن کانادایی می‌تواند آن را نیز پوشش دهد.
استخراج معادن در اعماق دریا علیه معاهده احتمالی بین‌المللی
جورج روترگلن، استاد حقوق دریابانی در دانشگاه ویرجینیا انتظار دارد که ایالات متحده با توجه به تلفات جانی و میلیون‌ها دلاری که توسط گارد ساحلی خرج شده است، با مقررات سخت‌گیرانه‌تر خود وارد عمل شود.
آگهیاو افزود که «سازمان بین المللی دریانوردی» که مقررات کشتیرانی تجاری را تنظیم می‌کند، می‌تواند به نوعی وارد عمل شود، و کنگره نیز می‌تواند قانونی برای آن تصویب کند. برای مثال، کشورهایی مانند ایالات متحده می‌توانند به کشتی‌هایی که در چنین ماموریت‌های اکتشافی شرکت می‌کنند اجازه پهلوگیری در بنادر خود را ندهند.
اما همه با آقای روترگلن هم نظر نیستند. فارست بوث از« شرکت حقوقی کِنِدیز» گفت که سازمان بین المللی دریانوردی در این زمینه هیچ اختیاری برای تحمیل اراده خود ندارد.
بوث گفت که ممکن است گزینه‌ای برای کشورها وجود داشته باشد که یک «معاهده بین المللی در اعماق اقیانوس» را تصویب کنند. اما برخی از کشورهایی که می‌خواهند استخراج معادن در اعماق دریا و غیره انجام دهند، با آن مقابله خواهد کرد.
وی در نهایت گفت «فکر نمی‌کنم پس از از بین رفتن توجه رسانه‌ها به این رویداد، اتفاق خاصی بیفتد.»