در بحبوحه برخی از گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال رسیدن تهران و واشنگتن به گونه‌ای از تفاهم آن هم با مشارکت عمان، و همزمان با از سرگیری روابط دیپلماتیک تهران و ریاض، اما اینگونه به نظر می‌رسد که حساسیت و گاه تعصب ایران در قبال نام خلیج فارس می‌تواند از درجات متفاوتی برخوردار باشد.
آگهیسخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز گذشته (۲۵ ژوئن ۲۰۲۳) با اشاره به محتوای توئیت وزرات خارجه فرانسه در مورد نقش ایران در منطقه، اول از همه به کاربرد نادرست نام خلیج فارس اشاره کرد. ناصر کنعانی در پاسخ به توئیت وزارت خارجه فرانسه نوشت «اگر منظور خلیج فارس است، باید نام درست، تاریخی و بین‌المللی آن را بکار بُرد.»
کنعانی در ادامه با تکرار نام خلیج فارس به مقامات فرانسه «توصیه» کرد تا «در حالیکه چند هزار کیلومتر با منطقه خلیج فارس فاصله دارد، .....به جای اتهام زنی به ایران، از اظهارات مداخله‌جویانه پرهیز کند.»
وزارت خارجه فرانسه دو روز قبل تر یعنی در تاریخ ۲۳ ژوئن ضمن استقبال از بابت انتخاب آقای « لوئیجی دی مایو» به عنوان نماینده جدید اتحادیه اروپا در حوزه کشورهای حوزه خلیج فارس؛ و دیدار وی با وزیر امور خارجه فرانسه آورده بود که «در مواجهه با تحولات سریع در [خلیج]، و منبع بی‌ثباتی که ایران همچنان نماینده آن است، اتحادیه اروپا باید بیش از پیش در این منطقه حضور داشته باشد. با آرزوی موفقیت برای لوئیجی دی مایو، نماینده جدید اتحادیه اروپا.»
حال آنکه در تاریخ ۲۱ ژوئن یعنی تنها چند روز قبل‌تر از آن، سفارت عمان در بروکسل هم ضمن انتشار خبر دیدار سفیر عمان با آقای «دی‌مایو» در دو توئیت جداگانه به زبان‌های عربی و انگلیسی، از واژه «خلیج» استفاده کرده بود و واکنشی از سوی مقامات در ایران به این موضوع داده نشد.
در این توئیت‌ها آمده است که خانم «رؤى بنت عيسى الزدجاليه، سفیر اعلی‌حضرت امروز با نماینده ویژه اتحادیه اروپا در منطقه خلیج دیدار و درباره موضوعات مختلف مورد علاقه طرفین گفتگو کرد.»
البته نه توئیت انگلیسی و توئیت فارسی سفارت عمان در بلژیک با واکنشی از سوی مقامات ایرانی رو به رو نگردید.
شاید تنها تفاوت توئیت سفارت عمان در بروکسل با توئیت وزارت خارجه فرانسه عدم اشاره به ایران به عنوان «منبع بی‌ثباتی» است؛ وگرنه هر دو از نام «خلیج» استفاده کرده بودند.
آقای دی‌مایو که کار خود را از اول ژوئن به عنوان نماینده ویژه اتحادیه اروپا در منطقه خلیج فارس آغاز کرده است، خودش هم بارها از واژه خلیج به جای خلیج فارس استفاده کرده است.
آغاز به کار اولین نماینده ویژه اتحادیه اروپا در حوزه خلیج فارس
دی‌مایو در تاریخ پانزدهم ماه مه گذشته در واکنش به پیام انتصابش در سمت جدید خطاب به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که او نیز از نام «خلیج» استفاده کرده بود نوشت: «مفتخرم که توسط جوزپ بورل و کشورهای عضو اتحادیه اروپا به عنوان اولین نماینده ویژه برای منطقه خلیج اعتماد شد. مسئولیت بزرگی است. برای تعامل، گوش دادن و رسیدن به بهترین راه برای تعمیق امنیت و رفاه آن هم با مشارکت اعضای اتحادیه اروپا و هر یک از شرکای منطقه‌ای آماده هستم.»
آقای دی‌مایو در تاریخ بیستم ژوئن هم دیدارهایی با مقامات سوئد به عنوان رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا داشت. «ماگنس هلگرین» رئیس اداره منطقه‌ای خاورمیانه و شمال آفریقا در وزارت امور خارجه سوئد و سفیر سابق این کشور در اسرائیل، ضمن اشاره به این دیدارها، از نام خلیج به جای خلیج فارس استفاده کرد. امری که در اصل توئیت وزارت امور خارجه سوئد هم صورت گرفته بود.
شورای اتحادیه اروپا روز پانزدهم ماه گذشته میلادی، آقای «لوئیجی دی مایو» وزیر امور خارجه سابق ایتالیا را به عنوان نماینده ویژه خود در منطقه خلیج فارس منصوب کرد. سمت جدیدی که در اواخر سال ۲۰۲۲ برای پیشبرد مشارکت راهبردی بین اتحادیه اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد شد. آقای دی مایو ماموریت ۲۱ ماهه خود را از تاریخ یکم ژوئن آعاز کرد.
با افزوده شدن آقای دی‌مایو، اتحادیه اروپا در حال حاضر ۱۰ نماینده ویژه دارد که تحت نظارت جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی فعالیت می‌کنند.
در بیانیه شورای اروپا در مورد هدف از این سمت نماینده ویژه در امور خلیج فارس آمده است که «مشارکت قوی‌تر، جامع‌تر و راهبردی‌تر اتحادیه اروپا با کشورهای منطقه خلیج [فارس]» مدنظر است.
جدال لفظی بر سر نام خلیج فارس
مقامات ایرانی قبلا هم بارها در مورد به کارگیری نام‌های دیگر به جای نام خلیج فارس مراتب ناخرسنی خود را به روش‌های مختاف از جمله «یادداشت اعتراضی» و «فراخواندن سفیر» از جمله در مورد میزبانی عراق از جام کشورهای عرب حوزه خلیج [فارس]» اعلام کرده بود.
هر چند با توجه به گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال «تفاهم موقت» میان تهران و واشنگتن با میانجی‌گری عمان به نظر می‌رسد که واکنش تهران نسبت به کاربست نام‌های دیگر به جای نام کامل «خلیج فارس» از سوی مقامات عمانی، حداقل تا به امروز اندکی متفاوت به نظر می‌آید. چه بسا همین واکنش‌ها در مورد اروپایی‌ها به گونه دیگری بوده است.
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
عمان از مذاکرات غیرمستقیم بین دولت بایدن و تهران برای پایبندی کامل طرفین به برجام و مذاکرات بر سر تبادل زندانیان حمایت می‌کند و طبق گزارش‌ها مقامات عمانی در سفر رئیس‌جمهوری ایران به این کشور در ماه مه ۲۰۲۲، ایران را به همکاری در این مذاکرات تشویق کرده‌اند.
در فوریه ۲۰۲۳ نیز سلطان هیثم، پادشاه عمان به ایران سفر کرد و وزارت امور خارجه ایالات متحده در همان ماه اشاره کرد که «عمان نقش سازنده‌ای در سراسر خاورمیانه در کمک به حل چالش‌ها و پر کردن شکاف بین کشورهایی که با یکدیگر چشم در چشم ظاهر نمی‌شوند ایفا کرده است.»
آگهیسیاستهای آقای دی‌مایو در زمان تصدی به عنوان وزیر خارجه ایتالیا
برخی از سیاستمداران اروپایی آقای «دی مایو» را به دلیل تنش ایجاد شده در روابط ایتالیا، امارات عربی متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱ یعنی زمانی که وی به عنوان وزیر امور خارجه خدمت می‌کرد، مقصر می‌دانند. در گرماگرم جنگ یمن و به دنبال درخواست‌های پارلمان اروپا، ایتالیا فروش بمب و موشک به امارات و عربستان سعودی را متوقف کرد. دی مایو با اعلام این ممنوعیت گفت که این اقدام منعکس کننده «تعهد» ایتالیا به حقوق بشر است.
پنج ماه بعد، امارات در واکنش به این ممنوعیت، به ایتالیا اعلام کرد تا نیروهای خود را از پایگاه هوایی المنهاد در دبی خارج کند. ایتالیا از این پایگاه به عنوان نقطه عزیمتی برای ماموریت‌های خود در افغانستان و شاخ آفریقا استفاده می‌کرد. مخالفان دی‌مایو او را به عدم برقراری ارتباط با رهبران اماراتی و سعودی قبل از اعمال ممنوعیت و ایجاد بحران دیپلماتیک متهم کردند.
دی مایو همچنین به دلیل ایجاد بحران با فرانسه در سال ۲۰۱۹، زمانی که با فعالان جلیقه زردها در تظاهرات علیه دولت امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه ملاقات کرد، مورد انتقاد بود. در جریان این ماجرا، پاریس سفیر خود در رم را برای مشورت فراخواند.