آتیلا پسیانی، بازیگری تجربه‌گرا با سابقه همکاری از پیتر بروک تا بهرام بیضایی

آتیلا پسیانی
آتیلا پسیانی Copyright Rokna
Copyright Rokna
نگارش از Farhad Mirmohammadsadeghi
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

آتیلا پسیانی، بازیگر پرآوازه تئاتر، سینما و تلویزیون ایران روز جمعه ۶ اکتبر (۱۴ مهر) پس از تحمل یک دوره بیماری در فرانسه درگذشت. او از بازیگران صاحب سبک ایران بود که تجربه همکاری با کارگردانان مشهور سینمای ایران از بهرام بیضایی تا ابراهیم حاتمی‌کیا را در کارنامه خود دارد.

آگهی

آتیلا پسیانی متولد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۶ و فرزند جمیله شیخی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون ایران بود. او که فارغ‌التحصیل کارگردانی و بازیگری تئاتر بود، فعالیت حرفه‌ای خود را از پیش از انقلاب و با بازی در تئاتر آغاز کرد، اما عمده فعالیت‌های حرفه‌ای او  پس از انقلاب ایران بوده است. 

آقای پسیانی در دهه ۱۹۷۰ میلادی و طی سفر پتر بروک، کارگردان برجسته تئاتر بریتانیایی در کارگاه‌های او شرکت کرد.

وی بازیگری در سینما را از سال ۱۳۶۰ و با نقش آفرینی در فیلم «عفریت» فرشید فلک‌نازی آغاز کرد. او سپس در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ شمسی در آثار سینمایی مهمی همچون «دو فیلم با یک بلیت» داریوش فرهنگ، «مسافران» بهرام بیضایی، «دو زن» تهمینه میلانی، «نسل سوخته» رسول ملاقلی‌پور و «آواز قو» سعید اسدی به نقش آفرینی پرداخت.

دهه ۱۳۸۰ خورشیدی پرکارترین دوره کاری او در سینما بود. وی در این سال‌ها  در آثار مشهور و محبوبی چون «شام آخر» فریدون جیرانی، «گاوخونی» بهروز افخمی، «گاهی به آسمان نگاه کن» کمال تبریزی، «آتش‌بس» تهمینه میلانی، «سه زن» منیژه حکمت و «دوزخ، برزخ، بهشت» بیژن میرباقری نقش‌های به یاد‌ماندنی را ایفا کرد.

آقای پسیانی در دهه ۱۳۹۰ و ۱۴۰۰ شمسی نیز در بسیاری از آثار پرمخاطب سینما ایران همچون «سیانور» بهروز شعیبی، «سرخ‌پوست» نیما جاویدی و «جاده قدیم» منیژه حکمت بازی کرد.

نیک صالحی
آتیلا پسیانی به همراه رضا کیانیاننیک صالحی

اما فعالیت‌های آتیلا پسیانی به سینما خلاصه نمی‌شود. او حضوری پر رنگ و جدی در تلویزیون ایران داشت و در پرطرفدارترین و برجسته‌ترین سریال‌های ایرانی به نقش‌آفرینی پرداخت.

از نقش‌آفرینی‌های به یاد‌ماندنی او در سریال‌های تلویزیونی می‌توان به بازی در سریال «زیر تیغ» به کارگردانی محمدرضا هنرمند، «آپارتمان» به کارگردانی اصغر هاشمی و «راه بی‌پایان» به کارگردانی همایون اسعدیان اشاره کرد.

آتیلا پسیانی از معدود بازیگرانی است که به رغم شهرت و محبوبیت در جریان اصلی سینما و تلویزیون ایران، هرگز حضور در تئاتر را ترک نکرد. تئاتر برای آقای پسیانی همیشه امری جدی و مهم بود. او کار با بسیاری از هنرمندان این عرصه را از پتربروک بریتانیایی در دهه ۵۰ شمسی گرفته تا کارگردانان جوانی چون آروند دشت‌آرای و جابر رمضانی در سال‌های اخیر تجربه کرده بود.

آروند دشت‌آرای که در سال ۱۳۹۵ در اثری با عنوان «باغبان مرگ» به نویسندگی محمد چرمشیر با آقای پسیانی همکاری کرده بود، درباره او می‌‌گوید: «جایگاه آتیلا پسیانی از نظر تأثیرگذاری در تئاتر امروز ما، بسیار بلند است. جایگاه او در بین المللی شدن تئاتر ایران است. گروه او از اولین گروه‌هایی بود که بین‌المللی شد و در خارج از ایران اجرا کرده و تئاتر ایران را معرفی کرده است. در کتاب‌هایی که درباره تئاتر ایران نوشته شده، اسم گروه تئاتر بازی و آتیلا پسیانی ثبت شده است. او پیش از انقلاب یک جریان متفاوت را شروع می‌کند و این همان میراثی است که بعدتر به گروه‌های دیگر می‌رسد، یعنی فرهنگ کمپانی و گروه داشتن. گروه تئاتر بازی با توجه به شکل و ریخت شناسی و شمایل خودش جزو اولین شکل‌هایی بوده که می‌شده به عنوان یک گروه منسجم روی آن اسم گذاشت.»

او می‌افزاید: «اگر بخواهیم تمام تئاتر آتیلا پسیانی را در یک کلمه خلاصه کنیم، به نظر می‌رسد آن کلمه تجربه است؛ تجربه‌ای که در هر نمایش شکل و فرم جدیدی دارد که باعث می‌شود از نمایش قبلی متفاوت باشد. در باره این تجربه گرایی بگویید.»

خانه سینمای ایران در بیانیه‌ای درگذشت آتیلا پسیانی را تسلیت گفت و نوشت: «با قلبی اندوهگین و دردبار و زبانی الکن به اطلاع می‌رسانیم متاسفانه هنرمند ارزشمند و بی‌بدیل سینما، تئاتر و تلویزیون کشورمان آتیلا پسیانی عزیز پس از دوران سخت و طولانی بیماری و در خارج از وطن از میان ما رفت و به آرامش بیکران پیوست.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

آتیلا پسیانی، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون درگذشت

«عابران خبر از مرگ من دارند»؛ احمدرضا احمدی «شاعر تمام وقت» که بود؟

افسانه بایگان بدون حجاب اجباری در مراسم نکوداشت آتیلا پسیانی