بزرگ‌ترین گروه امنیتی منطقه‌ای در جهان روز پنجشنبه ۳۰ نوامبر در حالی نشست وزرای امور خارجه خود را با حضور توامان روسیه و همچنین متحدان اوکراین آغاز کرد که گویی لرزه بر اندام این مجمع مشترک برای بلوک‌های شرق و غرب افتاده است.
آگهیسرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در نشست «سازمان امنیت و همکاری اروپا» (OSCE) گفت که غرب در حال از بین بردن شانس‌های باقیمانده برای احیای این گروه است؛ سازمانی که به گفته او در آستانه فروپاشی است.
«سازمان امنیت و همکاری اروپا» در سال ۱۹۷۵ به عنوان انجمن گفتگو بین بلوک شرق و غرب ایجاد شد. اوکراین از این مجمع خواسته تا روسیه را از عضویت در آن اخراج کند، چه بسا روسیه از شورای اروپا نیز کنار گذاشته شده است. اوکراین هشدار داده است که اگر مسکو در عضویت آن باقی بماند، این سازمان با مرگ آهسته مواجه خواهد شد.
لاوروف: این سازمان فرقی با اتحادیه اروپا و ناتو ندارد
خبرگزاری رسمی «تاس» متعلق به روسیه گزارش داد که لاوروف روز چهارشنبه پس از یک پرواز طولانی پنج ساعته وارد اسکوپیه شد. هواپیمای وی مجبور شده بود تا حریم هوایی کشورهایی که عبور هواپیماهای روسی را ممنوع کرده‌اند را دور بزند.
لاوروف طی سخنرانی خود در این نشست که در شهر اسکوپیه، پایتخت مقدونیه شمالی در حال انجام است گفت: «در حال حاضر هیچ دلیل خاصی برای خوش‌بینی وجود ندارد. سازمان امنیت و همکاری اروپا اساسا به ضمیمه ناتو و اتحادیه اروپا تبدیل شده است.»
لاوروف خاطر نشان کرد که باید «بپذیریم که این سازمان در لبه پرتگاه است. با این وجود آیا [باز هم] فکر می‌کنید تلاش برای احیای آن منطقی است؟»
لاوروف غرب را به انجام «جنگ ترکیبی» علیه روسیه متهم کرد و گفت اتحادیه اروپا به یک «پروژه سیاسی تهاجمی» تبدیل شده است.
غیبت اوکراین و کشورهای بالتیک
سازمان امنیت و همکاری اروپا متشکل از ۵۷ عضو، جایگزین سازمانی است که در دوران جنگ سرد قدرت‌های غربی و شوروی در آن مشارکت داشتند، اما اکنون به دلیل استفاده مداوم روسیه از حق وتوی مؤثر خود، این ساز و کار نیز تا حد زیادی فلج شده است.
ایالات متحده و متحدانش به دنبال زنده نگه داشتن سازمان امنیت و همکاری اروپا و پاسخگوکردن روسیه در قبال حمله به اوکراین هستند؛ موضوعی که از سوی برخی از متحدان نزدیک اوکراین پذیرفتنی نیست.
اوکراین و متحدانش در حوزه بالتیک نشست سالانه وزیران امور خارجه «سازمان امنیت و همکاری اروپا» را به دلیل حضور سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه تحریم کرده و در آن شرکت نکردند.
مارگوس ساهنا، وزیر امور خارجه استونی در نشست روز چهارشنبه ناتو در بروکسل به خبرنگاران گفت که «چگونه می‌توان با یک متجاوز که مرتکب نسل‌کشی و تجاوز کامل به یک کشور عضو دیگر یعنی اوکراین شده است، گفتگو کرد؟»
استونی، لیتوانی و لتونی در این موضوع در کنار اوکراین هستند.
محفلی برای تقبیح روسیه یا سکویی به نفع مسکو
ابتدا قرار بود استونی ریاست دوره‌ای نشست سال آینده سازمان امنیت و همکاری اروپا را بر عهده بگیرد، اما روسیه ماه‌ها است که جلوی تصویب این میزبانی را گرفته است. حال قرار است در جلسه پنجشنبه و جمعه در مورد اعطای ریاست نشست سال آینده به مالت، به عنوان یک کشور بی‌طرف نیز تصمیم‌گیری شود.
از نظر ماهیت، به نظر می‌رسد که آورده و منافع کشورهای عضو در نشست اسکوپیه کم باشد. اگر موضوع ریاست نشست سال آینده حل و فصل شود، موضوع اصلی دیگر این است که آیا چهار مقام ارشد سازمان امنیت و همکاری اروپا، از جمله هلگا اشمید، دبیر کل این سازمان دوره خدمت خود را تمدید خواهند کرد یا نه.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد انتقادها نسبت به حضور لاوروف گفت که از حضور وزیر خارجه روسیه در نشست اسکوپیه در مقدونیه شمالی ناراحت است؛ اما این فرصتی است تا لاوروف صدای تقبیح گسترده جنگ در اوکراین را از سوی اعضا بشنود.
البته «سازمان امنیت و همکاری اروپا» تنها نهاد بین‌المللی نیست که غرب و روسیه در آن با هم ملاقات می‌کنند. لاوروف در نشست‌های گروه ۲۰ در سرتاسر جهان و همچنین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نیز شرکت می‌کند.
با این حال، کشورهای غایب بیم آن دارند که آقای لاوروف از این نشست به عنوان یک سکو به نفع روسیه استفاده کند. آقای كريجانيس کارینش، وزیر امور خارجه کشور لتونی گفت: «این که یک کشور متجاوز حق وتو دارد و به نوعی در تلاش است تا دستور کار سازمان امنیت و همکاری اروپا را برباید یک اشتباه است.»