دیده‌بان حقوق بشر روز دوشنبه گفت که سیستم سلامت عمومی افغانستان در پی کاهش شدید کمک‌های خارجی همراه با سواستفاده‌های جدی طالبان علیه زنان و دختران آسیب جدی دیده و این موضوع حق سلامت میلیون‌ها افغان را به مخاطره انداخته است.
آگهیسازمان دیده‌بان مستقر در نیویورک در یک گزارش جدید گفت که این امر باعث شده است که «جمعیت افغانستان به‌طور فزاینده‌ای در برابر سو تغذیه و بیماری‌های جدی آسیب‌پذیر شود.»
تسلط طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، میلیون‌ها نفر را پس از توقف تقریبا یک شبه کمک‌های خارجی به فقر و گرسنگی کشاند. تحریم‌ها علیه حاکمان طالبان، توقف نقل و انتقالات بانکی و مسدود شدن میلیاردها ذخایر ارزی افغانستان، دسترسی به نهادهای جهانی و ارز بین‌الملی را که از اقتصاد وابسته به کمک قبل از خروج نیروهای آمریکا و ناتو حمایت می‌کردند قطع کرده است.
برنامه جهانی غذا در سال ۲۰۲۳ هشدار داد که نرخ سوتغذیه در افغانستان به رکورد بالایی رسیده است و نیمی از کشور از گرسنگی شدید رنج می‌برند.
دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود آورده است: «زنان و دختران به‌طور ناامیدکننده‌ای تحت تاثیر بحران سلامت به‌ویژه به‌خاطر بدرفتاری‌های طالبان قرار گرفته‌اند.»
طبق این گزارش، محدودیت‌های طالبان در آزادی حرکت و اشتغال زنان، دسترسی آنها به خدمات بهداشتی را به شدت محدود کرده است.
در این گزارش به نقل از فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر آمده است: «متوقف شدن کمک‌های توسعه‌ای خارجی و نقض حقوق شهروندان از سوی طالبان باعث یک بحران سلامت فاجعه‌بار در افغانستان شده است که به‌طور نامتناسبی به زنان و دختران آسیب می‌رساند.»
او افزود که هزینه‌های درمان و دارو، مراقبت‌ها را برای بسیاری از افغان‌ها از دسترس خارج کرده است.
دیده‌بان حقوق بشر برای تهیه این گزارش از راه دور با ۴۶ مقام امدادی افغان و مقام‌های خارجی، کارکنان حوزه سلامت در ۱۶ ولایت افغانستان بین فوریه ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۴ مصاحبه کرده است. پانزده نفر از مصاحبه شوندگان افرادی بودند که به بخش مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کرده بودند که شامل ۱۲ زن و سه مرد می‌شدند.
یک مرد ۵۴ ساله افغان که به عفونت کلیه مبتلا است به دیده‌بان حقوق بشر گفت: «از زمانی که طالبان قدرت را به دست گرفتند قیمت داروهای من تقریبا دو برابر شده است.»
در این گزارش آمده است که طالبان با وضع مقررات سختگیرانه درباره حضور قیم مرد (محارم) همراه با زنان باعث شده تا اغلب زنان از اقدام به درمان سر باز بزنند.
در این گزارش به نقل از یک دکتر ناشناس در شهر سمنگان آمده است که طالبان به آنها گفته است به بیماران زنی که محرم همراه آنها نیست یا حجاب کامل ندارند خدمات ارائه نکنید.