دو سال پس از آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین، مسکو برای دور زدن محدودیت‌های صادراتی نفت خود به طور فزاینده‌ای دست به دامن ناوگانی از کشتی‌های شبح‌گونه شده است.
آگهیمنظور از ناوگان «ارواح» «تاریک» یا «پشت‌پرده» تانکرهایی هستند که در جریان صادرات نفت تحریم روسیه از خود نشانه و ردی بر جای نمی‌گذارند.
کارشناسان معتقدند که این تانکرهای ردگم‌کن فاقد مالکیت شفاف هستند و حتی در برخی موارد بدون داشتن بیمه‌نامه‌های الزامی تردد می‌کنند و باعث شده‌اند تا کرملین علیرغم تحریم‌های تحمیلی غرب و تعیین سقف قیمت نفت برای فروش جهانی نفت روسیه، همچنان اجازه داشته باشد به صادرات خود ادامه دهد.
همین موضوع عاملی شده تا نگرانی‌ها در مورد درآمدزایی مستمر برای ماشین جنگی روسیه افزایش یابد.
ایالات متحده در آخرین تلاش برای سرکوب دورزدن‌های تحریم توسط روسیه، روز جمعه ۱۴ نفتکش روسی متعلق به شرکت کشتیرانی دولتی « سوفکامفلوت، Sovcomflot» را در لیست سیاه قرار داد.
واشنگتن در این خصوص اعلام کرد که تا زمان اجرای این قانون، این شرکت ۴۵ روز فرصت دارد تا نفت یا محموله‌های دیگر را از این ۱۴ کشتی تخلیه کند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در تعریف مدرسه اقتصاد کی‌یف (KSE) از ناوگان پشت‌پرده [ارواح] روسیه آمده است که این کشتی‌های تجاری خارج از چارچوب ائتلاف گروه هفت با اتحادیه اروپا عمل می‌کنند یا از بیمه‌نامه حفاظت و غرامت (P&I) استفاده نمی کنند.
تعیین مالکیت واقعی چنین کشتی‌هایی به دلیل منشأ نامشخص شرکت‌های مادر و واسطه‌های مورد استفاده، اغلب دشوار است.
این ناوگان از زمانی که روسیه با تحریم‌های نفتی، تعیین سقف قیمتی در فروش نفت خام و همچنین ممنوعیت ارائه خدمات دریایی مواجه شد، به شهرت رسید.
در پاسخ، مسکو وابستگی خود به خدمات کشتیرانی غربی را با خرید یا اجاره تانکرهای پشت‌پرده و ارائه خدمات بیمه از سوی خودش به طور چشمگیری کاهش داده است.
«ناوگان تاریک»
موسسه بریتانیایی «لویدز لیست اینتلیجنتس» در ماه دسامبر هشدار داده بود که شرکت‌های کشتیرانی مستقر در امارات عربی متحده «هسته اصلی» ناوگانِ در سایه مسکو را تشکیل می‌دهند که عموما ذیل سه پرچم اصلی پاناما، لیبریا و گابن تردد می‌کنند.
مدرسه اقتصاد کی‌یف خاطرنشان کرد که پنج شرکت کشتیرانی جدید مستقر در امارات عربی متحده «با ساختار سازمانی و مالکیت غیر شفاف» از ماه نوامبر حمل نفت خام روسیه را بدون بیمه آغاز کرده اند.
این در حالی است که پوشش بیمه برای کشتی‌های تجاری که با خطر جنگ، برخورد یا آسیب‌های زیست محیطی مانند نشت نفت مواجه هستند ضروری است.
حدود ۹۰ تا ۹۵درصد از بازار بیمه P&I را بیمه‌گران اتحادیه اروپا و بریتانیا تشکیل می‌دهند که هر دو تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کرده‌اند.
مدرسه اقتصاد کی‌یف گفت نزدیک به سه چهارم تانکرهای در سایه مسکو در ماه دسامبر بیش از ۱۵ سال پیش ساخته شده اند.
خطر چند وجهی این ناوگان
کشتی‌های فرسوده «خطرات زیست محیطی بزرگی» را به همراه دارند، مخصوصا اینکه این کشتی‌های فرسوده از خطوط ساحلی چندین کشور اروپایی عبور می کنند.
الیزابت براو، یکی از کارشناسان ارشد موسسه «امریکن اینترپرایز»، اکتبر گذشته در وب‌سایت پولیتیکو نوشت که یک فاجعه بزرگ در انتظار وقوع است. او گفت: «مساله فقط به قدیمی بودن و نگهداری ضعیف این کشتی‌ها نیست.»
خانم براو خاطرنشان کرد که این کشتی‌ها اغلب سیستم‌های شناسایی خودکار (AIS) خود را خاموش می‌کنند و این همان سیگنال از نوع جی.پی.اس. است که کشتی‌های تجاری برای جلوگیری از تصادم با یکدیگر از آن استفاده می‌کنند.
آگهیاو افزود: «تصور کنید اگر جاده‌های جهان پر از وسایل نقلیه بدون بیمه باشد که بازرسی را پشت سر نگذاشته‌اند و از چراغ‌های خود استفاده نمی‌کنند - این چیزی است که در اقیانوس‌های جهان اتفاق می‌افتد».