سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو روز پنج‌شنبه طی مراسمی با حضور وزرای خارجه کشورهای عضو در بروکسل، ۷۵ سال دفاع جمعی در اروپا و آمریکای شمالی را جشن گرفت.
آگهیقرار است جشن بزرگتری نیز همزمان با دیدار رهبران ناتو در واشنگتن، طی روزهای ۹ تا ۱۱ ژوئیه برگزار شود.
مراسم روز پنج‌شنبه در حالی برگزار شد که هم‌اکنون قاره سبز با بزرگترین جنگ خود در دهه‌های اخیر روبروست و به همین دلیل نیز دیپلمات‌های ارشد ۳۲ کشور عضو ناتو متعهد شدند که به پشتیبانی قوی خود از اوکراین ادامه دهند.
شرکت کنندگان در این نشست همچنین درباره طرحی با هدف حمایت نظامی پایدارتر از اوکراین برای سال‌های پیش‌رو گفتگو کردند.
اوکراین در کنار دست و پنجه نرم کردن با مشکل کمبود مهمات، این هفته مجبور شد سن سربازی اجباری را نیز از ۲۷ به ۲۵ سال کاهش دهد تا بتواند کمبود نیروی خود در میدان جنگ را جبران کند.
بر اساس این طرح، ناتو (به جای فرماندهی آمریکا در اروپا) وظیفه هماهنگی‌های مربوط به «کارگروه تماس دفاعی اوکراین» را برعهده خواهد گرفت. این کارگروه متشکل از حدود ۵۰ کشور است که بطور مرتب در طول جنگ اوکراین، گرد هم آمده‌اند تا سلاح و مهمات مورد نیاز اوکراین را تامین کنند.
انتظار می‌رود که متن نهایی این طرح، ماه ژوئیه توسط جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و همتایانش در نشست بعدی رهبران ناتو در واشنگتن تایید شود.
مارگوس ساهنا، وزیر خارجه استونی پیش از آغاز این مراسم به خبرنگاران گفت: «اوکراین هر روز و طی ۲۴ ساعت شبانه‌روز تحت حملات سنگین روس‌ها قرار دارد. ما باید تجهیزاتی مانند سامانه‌های دفاع هوایی، پهپادها و گلوله‌های توپخانه را که استفاده نمی‌کنیم به اوکراین بدهیم تا بتواند از مردم، زیرساخت‌های عمرانی و زیرساخت‌های انرژی خود محافظت کند.»
معاهده‌ای کوچک اما تاثیرگذار
۷۵ سال پیش، در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی، معاهده تشکیل ناتو در شهر واشنگتن به امضای ایالات متحده و ۱۱ کشور اروپایی مؤسس آن رسید.
اگرچه در آغاز تاسیس این ائتلاف نظامی تنها ۱۲ کشور عضو آن بودند، اما اکنون و پس از گذشت ۷۵ سال از عمر آن، شمار اعضا تقریبا سه برابر شده است.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در جریان مراسم روز پنج‌شنبه گفت: «من معاهده واشنگتن را دوست دارم. نه به این دلیل که بسیار کوتاه است و تنها ۱۴ پاراگراف در چند صفحه دارد، بلکه به این دلیل که هیچگاه سندی به این کوتاهی که کلمات کمی در آن درج شده، تا این اندازه برای مردم پرمعنا نبوده است و چنین امنیت و رفاه و آرامشی را به ارمغان نیاورده است.»
او همچنین از ایالات متحده خواست تا در کنار اروپا به این پیمان وفادار بماند؛ این درخواست در حالی بیان شده که نگرانی از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت افزایش یافته است.
ینس استولتنبرگ در مقر ناتو در بروکسل گفت: «من در موضوع ناتو، نه به آمریکا به‌تنهایی اعتقاد ندارم و نه به اروپا به‌تنهایی. من به آمریکا و اروپا با هم در ناتو اعتقاد دارم زیرا ما با هم قوی‌تر و امن‌تر هستیم.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده نیز شامگاه چهارشنبه به همین مناسبت «به میلیون‌ها سرباز، ملوان و هوانوردی که با شجاعت و با به خطر انداختن جانشان» به ماموریت مقدس دفاع پرداخته‌اند، ادای احترام کرد.
در این مراسم توبیاس بیلستروم، وزیر خارجه سوئد که کشورش به تازگی به عنوان سی و دومین متحد ناتو پذیرفته شده نیز برای اولین بار حضور داشت.
تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی باعث شد که دو کشور سوئد و فنلاند برای عضویت در ناتو اقدام کنند و با وجود کارشکنی‌های برخی اعضا سرانجام به این اتحاد نظامی بپیوندند.
الينا والتونن، وزير خارجه فنلاند نیز گفت: «ناتو سمبل "آزادی انتخاب" است. در حالی که روسیه با تجاوز یا الحاق غیرقانونی دیگر سرزمین‌ها سعی در گسترش خاک خود دارد، ملت‌های دموکراتیک و مردم آزاد "انتخاب" می‌کنند که به یک ائتلاف بپیوندند.»
ولادیمیر پوتین یکی از دلایل آغاز جنگ اوکراین را گسترش ناتو تا نزدیکی مرزهای روسیه اعلام کرده بود.
از جنگ یوگسلاوی تا حضور در افغانستان
یکی از مهمترین علیات ناتو در این سال‌ها، حملات هوایی آن در سال ۱۹۹۹ میلادی علیه یوگسلاوی سابق برای پایان دادن به سرکوب خونین آلبانیایی‌های جدایی‌طلب، همچنین تلاش برای جلوگیری از وقوع جنگ داخلی در مقدونیه در سال ۲۰۰۱ میلادی بوده است.
آگهیدر افغانستان نیز ناتو در سال ۲۰۰۳ میلادی فرماندهی تلاش‌های امنیتی را بر عهده گرفت که به طولانی‌ترین، پرهزینه‌ترین و مرگبارترین عملیات در تاریخ این اتحاد نظامی تبدیل شد.
با این وجود ترک افغانستان در اوت ۲۰۲۱ میلادی که هرج و مرج گسترده‌ای را بوجود آورد و منجر به تسلط دوباره طالبان بر این کشور شد، باعث گردید که بسیاری از موفقیت‌هایی که ناتو تقریباً در دو دهه فعالیت در این کشور به دست آورده بود، رها شوند.
چالش جدی ناتو در حال حاضر، اوکراین است. اوکراین خواهان عضویت در این ائتلاف نظامی است که البته در حال حاضر اتفاق نظری در این موضوع میان اعضای این پیمان وجود ندارد.
با این وجود ناتو وعده داده که در کنار تداوم حمایت‌های «غیرکشنده» نظامی از اوکراین (از جمله تحویل وسایل نقلیه حمل و نقل، سوخت، جیره‌های رزمی، تجهیزات پزشکی و تجهیزات مین‌زدایی)، درها را برای عضویت احتمالی اوکراین در آینده باز نگه دارد.
عمده تلاش‌های ناتو از زمان آغاز تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین، تقویت مرزهای خود در نزدیکی روسیه و اوکراین بوده است تا ولادیمیر پوتین را از هدف قرار دادن دیگر متحدانش منصرف کند.
آگهی