نیروی دریایی ایتالیاسکان فرماندهی یک رزم‌گروه ترکیبی را به جای نیروی دریایی ایالات متحده بر عهده گرفت. این در حالی است که در ماه‌های گذشته، نقش ایتالیا در هدایت ماموریت‌های اروپایی و چندملیتی در پهنه آب‌های بین‌المللی پر رنگ‌تر شده است. آیا «نگهبان رفاه» «آتالانتا» و «آسپایدز» همگراتر خواهند شد؟
آگهیدر مراسمی که روز چهارشنبه به منظور تغییر فرماندهی «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳» در مقر «نیروهای مشترک دریایی» واقع در شهر منامه، پایتخت بحرین برگزار شد؛ روبرتو مِسینا، ناخدا یکم ایتالیایی به طور رسمی جایگزین همتای آمریکایی خود «دیوید کُلز» شد.
دیوید کلز، ناخدا یکم نیروی دریایی ایالات متحده از ماه نوامبر تا کنون مسئولیت فرماندهی «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳» را برعهده داشت.
«رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳» در ۱۷ آوریل ۲۰۲۲ (۲۸ فروردین ۱۴۰۱) تأسیس شد و این سومین بار است که ایتالیا فرماندهی این رزم‌گروه را به عهده می‌گیرد.
اما این تنها نقش ایتالیا در فرماندهی مشارکت‌های امنیت دریایی نیست.
عملیات «نگهبان رفاه»
«رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳» تحت فرماندهی ناخدا کلز آمریکایی، توانست در ماه دسامبر عملیات بین‌المللی موسوم به «نگهبان رفاه» را با مشارکت ۲۴ کشور و با هدف تضمین آزادی ناوبری در دریای سرخ را راه‌اندازی کند.
کشورهای اتحادیه اروپا در ابتدا تمایلی به مشارکت در «عملیات نگهبان رفاه» به رهبری ایالات متحده نداشتند؛ زیرا نگران بودند که این کار منجر به تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه شود. اینگونه بود که «عملیات نگهبان رفاه» در ابتدای کار تنها از حمایت شش کشور عضو اتحادیه اروپا برخوردار بود؛ ولی بار هم به تدریج سه کشور از این مأموریت فاصله گرفتند.
پیش‌تر محمد علی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلابی حوثی‌ها در مصاحبه‌ای به تاریخ پنجم فوریه بر لزوم حفظ بی‌طرفی ایتالیا تاکید کرده و گفته بود که اگر ایتالیا در حملات علیه یمن شرکت کند، این کشور جزو اهداف حملات نیروهای حوثی قرار خواهد گرفت.
وزارت دفاع ایتالیا نیز در آن زمان اعلام کرده بود که در پاسخ به درخواست‌های مالکان کشتی‌های ایتالیایی، ناو «ویرجینیو فاسان» را برای محافظت از منافع ملی خود به دریای سرخ می‌فرستد؛ اما تاکید داشت که این اقدام، بخشی از عملیات فردی این کشور است که در حال حاضر در جریان است و ربطی به عملیات «نگهبان رفاه» نخواهد داشت.
ولی با به دست گرفتن فرماندهی رزم‌گروه ۱۵۳،ایتالیا عملا در عملیات نگهبان رفاه نیز نقش خواهد داشت.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ناخدا کلز گفت که «باعث افتخار است که مسئولیت فرماندهی را به شریک دریایی فوق‌العاده قوی خود مانند ایتالیا واگذار می‌کنیم. مطمئن هستم که این رزم‌گروه در دستان شایسته‌ای قرار گرفته است و مشتاقانه منتظر موفقیت‌های آینده CTF 153 تحت سرپرستی ناخدا مسینا هستم.»
یک ستاد چند ملیتی ۳۵ نفره از ۱۰ کشور مختلف به این فرمانده جدید در امور مربوط به برنامه‌ریزی، هماهنگی و اجرای عملیات امنیتی دریایی یاری خواهند رساند.
پیشبرد عملیات امنیتی دریایی در دریای سرخ، باب المندب و بخش غربی خلیج عدن، از جمله مسئولیت‌های اصلی این مقام ایتالیایی به عنوان فرمانده رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳ است.
رزم‌گروه‌های پنج‌گانه قوای مشترک دریایی
همانطور که در ابتدا اشاره شد، رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۳ تنها یکی از پنج گروه عملیاتی تحت فرماندهی «قوای مشترک دریایی» است.
«قوای مشترک دریایی» در سال ۲۰۰۲ میلادی شکل گرفت و بزرگترین شراکت دریایی حال حاضر در جهان است که مشارکت ۴۲ کشور را به خود جلب کرده است.
سایر رزم‌گروه‌ها عبارتند از:
- «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۰ / CTF 150» که بر امنیت دریایی در خلیج عمان، اقیانوس هند و خلیج عدن متمرکز است؛
- «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۱ / CTF 151» که تلاش‌های منطقه‌ای علیه دزدی دریایی را رهبری می‌کند؛
- «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۲ / CTF 152» به امنیت دریایی در خلیج فارس اختصاص داده شده است؛
- و «رزم‌گروه ترکیبی ۱۵۴ / CTF 154» امور آموزش‌های امنیت دریایی را در سراسر منطقه بر عهده دارد.
عملیات «آتالانتا»
رم در تاریخ ۱۲ فوریه (۲۳ بهمن ۱۴۰۲) نیز فرماندهی عملیات «آتالانتا» را بر عهده گرفت. این عملیات، یک ماموریت اتحادیه اروپایی است که با هدف مقابله با ضد دزدی دریایی در حد فاصل دریای سرخ و سومالی فعالیت می‌کند.
بدین ترتیب، فرانچسکو سالادینو، دریاسالار ایتالیایی به مدت شش ماه از روی ناوچه چندمنظوره مارتیننگو سعی می‌کند تا تلاش‌های اتحادیه اروپا برای مقابله با دزدی دریایی را هماهنگ کرده و از ایمنی کشتی‌هایی که از این منطقه پیچیده و پرتنش تردد می‌کنند، اطمینان حاصل کند.
آگهیدریاسالار سالادینو، لازمه درک بهتر مخاطرات و دفاع موثرتر از ترافیک تجاری را «تبادل مداوم و سریع اطلاعات» بین «اپراتورهای بین المللی متعدد» عنوان کرد و اعلام کرد که «از تهدیدات مختلف در این حوزه آگاه هستیم.»
عملیات «آسپایدز»
عملیات آسپایدز نیز هم اکنون تحت فرماندهی ایتالیا است. اتحادیه اروپا به تازگی فرماندهی تاکتیکی این ماموریت جدید دریایی را به ایتالیا سپرده است.
گیدو کروستو، وزیر دفاع ایتالیا پیش‌تر در این رابطه توضیح داده بود که عملیات دریایی آسپایدز (واژه یونانی به معنی سپر) «در ارتباط نزدیک» با عملیات «نگهبان رفاه» و «عملیات آتالانتا» عمل خواهد کرد.
این ماموریت از تاریخ ۱۹ فوریه (۳۰ بهمن) و پس از موافقت نهایی بروکسل آغاز شد و هم اکنون در آب‌های بین دریای سرخ و خلیج فارس به گشت‌زنی می‌پردازد.
انگیزه‌های ایتالیا از مشارکت بیشتر در امر تامین امنیت دریایی
وزیر دفاع ایتالیا درباره نقش‌آفرینی ایتالیا پیش‌تر گفته بود که «ما از چالش های پیش روی خود آگاه هستیم، اما به لطف حرفه‌ای‌گری و تجربه نیروهای مسلح خود و همچنین همکاری مستحکم با متحدان و شرکای بین المللی خود، به توانایی خود برای رویارویی موفقیت آمیز با چالش‌ها نیز ایمان داریم.»
آگهیوی در ادامه گفت: «رم با یگان‌های دریایی خود، پشتیبانی اطلاعاتی و لجستیکی، نظارت و قابلیت هشدار اولیه هوایی، حفاظت سایبری و ارتباطات استراتژیک» می‌تواند به ماموریت‌های چندملیتی امنیت دریایی کمک کند.
علاوه بر این‌ها، ایتالیا هم اکنون در حال ارزیابی امکان ارائه تجهیزات هوایی با قابلیت های تجسسی است.
اگرچه شورشیان حوثی در یمن ظاهراً خود را در آرمان‌های حماس در مبارزه با اسرائیل شریک می‌دانند، اما دامنه اقدام جنگی اسرائیل در نوار غزه بسیار گسترده‌تر است.
وزیر دفاع ایتالیا پیش‌تر بر پیامدهای اقتصادی تهدید حوثی‌ها برای کشتی‌های غربی و تأثیر آن بر تجارت جهانی و به‌ویژه ایتالیا، تأکید کرد، مخصوصا اینکه محموله‌های روسیه و چین می‌توانند بدون مزاحمت از دریای سرخ عبور کنند.