اثر معروف «رافائل» از آکادمی آتن را تصور کنید، در این اثر همه چیز به سوی نقطهای همگراست که در نقاشی بین سقراط و افلاطون است. واحد پولی مشترک یورو و همگرایی اقتصادی اروپا نیز به همین معناست
کشورهای اتحادیه اروپا برای ورود به منطقه یورو باید چهار معیار را برآورده کنند. اما بحران مالی درس مهمی به کشورهای عضو اتحادیه داد: وقتی وارد منطقه پولی یوور شوید، دیگر نمیتوانید مانع تقویت سیاستهای پولی منطقه یورو بشوید. در واقع یک کشور کم درآمد باید از نظر اقتصادی همپای کشور ثروتمند پیش برود.
یکی از ستونهای اصلی پیمان اتحادیه اروپا، شالوده لازم برای داشتن واحد پول مشترک بود. به این منظور، کشورهای عضو باید معیارهای سفت و سختی را رعایت می کردند تا زمینه وحدت اقتصادی و پولی فراهم شود.
ورود به منطقه یورو؛ شرکت در اتومبیلرانی سرعت
کشوری که میخواهد وارد منطقه یورو شود، شبیه راننده ای است که قصد دارد در اتومبیلرانی سرعت شرکت کند. این کشور ابتدا باید معیاهای پیمان ماستریخت را برآورده کند.
پس از ورود به منطقه یورو، نیز باید بهطور مرتب موتور اقتصادی خود را نو کند تا بتواند خود را همسطح شرکتکنندگان قویتر نگاه دارند، در مسابقه از بقیه عقب نمانند و همراه گروه پیش برود.
این کشوری که وارد حوزه یورو میشود بایدر رقابت با کشورهای ثروتمند تولید ناخالص داخلی سرانه خود را افزایش بدهد. این بهمعنای اصلاح و بازسازی نهادهای ضعیف و اداره کشور است، به شکلی که نهادهایی مشابه با نهادهای کشورهای ثروتمندتر داشته باشد.
در نتیجه سطح زندگی شهروندان این کشور نیز به سطح زندگی شهروندان دیگر اعضای باشگاه هم نزدیکتر میشود.
افزایش توان رقابتپذیری این کشور به توانمندسازی نیروی کار نیاز دارد. این کار باعث کنترل نرخ تورم میشود و کشورهای با ارز یورو را برای مقابله با شوکهای ناگهانی اقتصادی آماده نگهمیدارد.
بیشتر بخوانید:
آیا اتحادیه اروپا تنش درونی را همچون بحران یورو از سرمی گذراند؟
**
گفتگو با وزیر اقتصاد ایتالیا درباره سیاستهای ادغام مالی و اصلاحات ساختاری در اروپا
**
وضعیت تناقض آمیز پرتغال
پرتغال بهترین نمونه برای مقابله با چالشهای ناشی از همگرایی پولی است. گرچه افزایش رشد اقتصادی این کشور بعد از بحران بیشتر از میزان میانگین اتحادیه اروپا بوده اما تولید ناخالص داخلی سرانه پرتغال پایینتر از زمان قبل بحران مالی اروپاست. سرانه تولید ناخالص ملی یکی از شاخص های اصلی ثروت و قدرت اقتصادی کشورهاست.
به همین دلیل هم پرتغال برای رسیدن به گرد پای کشورهای ثروتمندتر در منطقه یورو، و همچنین بهبود بهرهوری تولید باید دست به اصلاحات بزند.
پرتغالیها جزء آن دسته از شهروندان اتحادیه اروپا هستند که ساعات کاریشان طولانی است، اما بهرهوری نیروی کار پایینتر از میزان میانگین در اروپاست. این وضعیت تناقض آمیز باعث شد فرایند همگراییای که در دهه ۱۹۵۰ میلادی شروع شد، در اواسط دهه ۱۹۹۰ متوقف شود.
ریکاردو پینرو آلوز، مدیر تعیین استراتژی و تحقیقات وزارت اقتصاد در این باره که پرتغال به چه اصلاحاتی نیاز دارد، میگوید: «سرمایهگذاری در موسسات غیرتجاری برای پرتغال سودآورتر بود. یکی دیگر از عوامل هم به سطح تحصیلات پرتغالیها برمیگردد: چون جمعیت تحصیلکردگان این کشور کمتر از کشورهای دیگر اروپایی است. برای گسترش فناوری و دانش در اقتصاد باید بیشتر کار کنیم و همچنین نیاز به سازماندهی بیشتر و توسعه شرکتهای تجاری داریم.»
عدم نیروی کار ماهر در پرتغال
یک چهارم نیروی کار در پرتغال تحصیلات عالی دانشگاهی ندارند. عدم مهارت در حوزه دیجیتال، دسترسی به فرصتهای اقتصادی را مشکل میکند. بحران مالی اوضاع را بدتر کرد.
رائول کوردیرو، مدیر بخش آموزش موسسه آموزش حرفهای صنایع الکترونیک، انرژی، مخابرات و فناوری میگوید: «تا قبل از سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ میلادی، حدود ۸۰ درصد از کارآموزان ما را جوانان تشکیل میدادند، اما بحران اقتصادی شرایط را بهطور کامل تغییر داد. کارآموزان کنونی ما اغلب سنشان بیشتر است. کسانی هستن که برای یافتن شغل نیاز به مهارتهای جدید دارند.»
طی بحران اقتصادی از هر پنج پرتغالی متخصص، یکی کشور را ترک کرد، در نتیجه اکنون تربیت کارشناس داخلی یکی از اولویت استراتژیک در این کشور به حساب میآید.
مرکز آموزش شرکت فرانسوی مشاوره مهندسی و نوآوری جهانی موسوم به«آلتران» در شهر پورتو مرکز آموزش در پورتو در همین راستا احداث شده است
رودریگو مایا، مدیر بخش فناوری این شرکت میگوید: «برای ارائه محصولات خود به مشتریان بین المللی می توانیم در پرتغال سرمایه گذاری کنیم و برای این کار نیاز نیست که نیروی کار پرتغالی را به این کشورها ببریم، بلکه پروژهها را به پرتغال میبریم و با استفاده از استعدادهای پرتغال محصولاتمان را در کشور تولید می کنیم.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آیا پرتغال میتواند به گرد پای کشورهای اروپایی همسایه خود برسد؟
سال گذشته میلادی پرتغال برای تقویت مهارتهای دیجیتال برنامهای را در سطح ملی آغاز کرد. پرتغال که مشهور به کشور ماجراجویان و سیاحان بوده است اکنون امیدوار است که به کشور نوآوران تبدیل شود و با برخورداری از جامعه و اقتصادی دیجیتال بالاخره به سطحی از رفاه اقتصادی همپای همسایگان ثروتمندترش برسد.
یورونیوز در این باره با رئیس صندوق بینالمللی پول در این باره گفتگو کرده است که «همگرایی پولی» دقیقا به چه معناست و چرا شهروندان کشورهای منطقه یورو از زمان بحران اقتصادی فکر می کنند که اتحاد پولی بیشتر باعث واگرایی اقتصادی شده است، تا همگرایی اقتصادی.
یورونیوز برای اینکه نشان بدهید «همگرایی پولی» چه معنایی برای شما دارد، چه چیزی همراه خودتان آورده اید؟
جفری فرانکس: «در این باره فکر کردم و تصمیم گرفتم کتابی بیاورم که در باره هنر است. در دهه ۱۴۰۰ میلادی برونولسکی کشف کرد که چه باید کرد تا نقاشی دو بعدی چشم اندازی سه بعدی را تصویر کند. به این هنر می گویند پرسپکتیو و روش او این بود که یک نقطه را انتخاب کند و همه اشیا در نقاشی به سمت آن نقطه همگرا شوند. چون در باره همگرایی صحبت می کنیم فکر کردم که نقاشی معروفی از رافائل را بیاورم که در واتیکان است و آکادمی آتن را نشان می دهد و همانطور که می بینید همه چیز به سوی نقطه ای همگراست که در نقاشی بین سقراط و افلاطون است. وقتی واحد پولی مشترک یورو به میان آمد چیزی که در ذهن مردم بود آینده ای بود که در آن اقتصادهای مختلف به همین معنی، همگرا میشوند و به یک نقطه می رسند.»
یورونیوز: در یکی دو سال گذشته در عمل دیده ایم که اقتصاد کشورهای حوزه یورو از هم فاصله گرفته و دور شده است. در دهه گذشته چه چیزهایی پیش آمد؟
جفری فرانکس: «در دهه ۱۹۶۰ میلادی با همگرایی پولی روبرو بودیم و در دهه ۱۹۹۰ هم دور دیگر همگرایی آغاز شد که نتیجهاش شکلگیری واحد پولی یورو بود. در بحران اقتصادی اخیر اقتصادها از هم دور شدند به این معنی که برخی کشورها را بحران اقتصادی بیشتر از بقیه، به عقب راند، و روند رشد اقتصادی کندتر شد. ما اقتصاددانها دوست داریم درباره سه عامل اصلی رشد اقتصادی صحبت کنیم. یک از این سه عامل، نیروی کار است. جمعیت اروپا در عمل کوچکتر شده و جمعیت نیروی کار بیشتر نخواهد شد. عامل دوم رشد اقتصادی سرمایه گذاری است. در اروپا سرمایه گذاری بیشتر شده اما هنوز میزان سرمایه گذاری کمتر از زمان پیش از بحران اقتصادی است. عامل سوم بازدهی تولید است: آیا خواهیم توانست با همان ماشین آلات و همان نیروی کار تولید را بیشترکنیم»
یورونیوز: اگر شهروند یکی از این کشورها باشید و اقتصاد کشورتان را در ده سال گذشته در نظر بگیرید احتمالا میپرسید که اتحاد پولی اروپا باعث همگرایی اقتصادی شده است یا واگرایی اقتصادی. آیا اشکال از سیاستهای مالی نبوده است؟
جفری فرانکس: «مسلما پس از وقوع بحران متوجه شدیم که در برخی زمینهها اتحاد پولی کامل نشده است، یعنی پول واحد و سیاست پولی واحد داریم، اما سیستم بانکی واحد نداریم. فعلا در این زمینه پیشرفتهای مهمی کرده ایم، اما هنوز باید برای وحدت بازارهای سرمایه کارهایی صورت بگیرد و حتی صحبت از این است که از نظر ظرفیت فیزیکی در آینده وضعیتی به وجود بیاید که برای همه یکسان باشد.»
یورونیوز: به میزان درآمدها مربوط می شود. چطور می شود درآمد تولید کرد و آن را برای همه (کشورها) برابر کرد؟
جفری فرانکس: «اگر بخواهید درآمدها بیشتر به هم شبیه باشد اولویت مطلق با آن دسته از اصلاحات اقتصادی است که می تواند باعث رشد تولید شود. این اصلاحات لزوماً برای کشورهای مختلف یکسان نیست. در برخی کشورها شاید قوانین بازار برای تولید بیش از اندازه انعطاف ناپذیر باشد. در مناطق دیگر شاید بازار کار مشکلاتی داشته باشد که باید رفع شود. در برخی کشورها شاید نیاز باشد هزینه پژوهش افزایش یابد. اما من فکر می کنم رهبرانی که حس مسئولیت داشته باشند به تاریخ دهه گذشته نگاه خواهند کرد و خواهند گفت درس هایی هست که باید یاد بگیریم که فقط مربوط به اروپا نمی شود. از تاریخ هر کشور می توان در این باره درس گرفت برای پرهیز از بحران بعدی چه کارهایی می شود کرد، اینکه چطور می شود از عمق بحران کاست و به سمت رشد پایدارتر رفت.»