مارینا خان شهروند بریتانیایی-افغان سال ۲۰۱۴ برند آویزه را پایه‌گذاری کرد تا با آن بتواند بخشی از فرهنگ و میراث افغانستان را زنده نگه دارد. آویزه از ریشه فارسی آویز و آویختن می‌آید.
آگهیمارینا خان شهروند بریتانیایی-افغان سال ۲۰۱۴ برند آویزه را پایه‌گذاری کرد تا با آن بتواند بخشی از فرهنگ و میراث افغانستان را زنده نگه دارد. آویزه از ریشه فارسی آویز و آویختن می‌آید.
آویزه برای طراحی جواهرات و لباس‌های زیبا برگرفته از سنت‌های افغانستان در جهان شناخته می‌شود. دفاتر این برند در دوبی و لندن مستقر است.
مارینا خان در کنار راه‌اندازی این برند، به عنوان روانشناس در پایتخت بریتانیا مشغول کار است. با این حال آنچه او را در کنار روانشناسی به سمت راه‌اندازی آویزه سوق داد، سفری بود که او سال‌ها پیش به پاکستان داشت و از یک کمپ مهاجران افغان در آنجا بازدید کرد.
مارینا درباره این سفر می‌گوید: «آن سفر بسیار حسی بود. تصادفی به بازدید از اردوگاه پناهندگان افغان در پاکستان رفتم و اینگونه بود که سفر من با ارتباط گرفتن بیشتر با مردم آغاز شد. وقتی برخی وقایع را از نزدیک می‌بینید. آن وقت تجربه‌ها دست اول است و تجربه‌ای کاملا متفاوت را برای شما رقم می‌زند. آن دیدار من را به خودم آورد. می‌خواهم هرکاری می‌توانم برای کمک به آنها انجام دهم.»
استقبال از محصولات فرهنگی آویزه از تاجیکستان تا ترکیه
بدین ترتیب آویزه با هدف تولید محصولاتی مبتنی بر فرهنگ و هنر و تاریخ افغانستان راه‌اندازی شد و به گفته این دختر جوان افغان کالاهای تولید شده از جواهر آلات گرفته تا لباس‌ها با استقبال زیادی مواجه شده است. حتی برخی از تاجیکستان و ترکیه نیز در صفحات اجتماعی آویزه از آثار این برند استقبال کرده‌اند.
او می‌گوید: «ارزش‌هایی که در پس هر اثر هنری است، افراد را به آن جلب می‌کند. پشت هر اثری، تاریخی نفهته است و مردم جذب آن می‌شوند.»
۴۰ زن افغان با برند آویزه همکاری دارند
برند آویزه در ابتدا فقط روی جواهرات تمرکز داشت اما حالا طراحی لباس‌های سنتی افغان نیز در دستور کار این برند است.
مارینا پس از تسلط طالبان در میانه اوت ۲۰۲۱ با تیمی متشکل از ۴۰ زن کار می‌کند که اغلب شان در کمپ‌های پناهندگان در پاکستان زندگی می‌کنند.
این طراح جوان نسبت به افرادی که با آنها همکاری دارد، احساس مسئولیت کرده و می‌گوید: «بسیاری از آنها نان‌آور خانه خود هستند و ادامه کار این برند برای من بسیار مهم است.»
او می‌گوید: «می‌خواستم زنان احساس قدرت کرده و مستقیما پول به آنها تعلق بگیرد.»
روایت دختر جوان اهل امارات از راه‌اندازی برند «سجادنا»
در کنار مارینا که این روزها در دفتر آویزه در دوبی مشغول کار است، الهام خیرالله، دختر جوان اهل امارات عربی متحده نیز برندی در زمینه حفظ ارزش‌های میراث فرش افغانستان پایه‌گذاری کرده است.
الهام که بر تولید فرش و قالیچه‌های ملهم از نقشه‌های افغان متمرکز است، می‌گوید: «هر چیزی که به انسان یادآوری کند که او کیست و از کجا آمده است، هر چیزی که انسان را به یاد هنر و زیبایی میراث گذشته بیندازد، آن چیزها باعث افتخار من هستند.»
«من و مارینا می‌خواهیم زیبایی را به اشتراک بگذاریم»
او می‌افزاید: «بنابراین، وقتی به ایده مارینا فکر می‌کنم، می‌فهمم ما از جهاتی شبیه یکدیگر هستیم. او می‌خواهد میراث را از طریق طراحی و لباس حفظ کند و من از مسیر طراحی فرش و قالی. بنابراین ما اهداف مشترکی داریم، هر دوی ما و زیبایی را به اشتراک می‌گذاریم.»
این دو جوان، یکی با اصالت افغان و دیگری اهل امارات، در تلاشند تا میراث کشوری را زنده نگه دارند که مردمانش سال‌هاست به دلیل جنگ و ناامنی و شرایط دشوار زیستن، آواره کشورهای دیگر شده‌اند یا در خاک افغانستان در شرایط سختی مشغول گذران ایام هستند.