تحقیقاتی که اخیر از سوی دانشمندان منتشر شده نشان میدهد که درست در آخرین لحظههای زندگی، تصایری از زندگی فرد جلوی چشمان او پدیدار میشود.
دانشمندان به طور اتفاقی فعالیت مغزی یک پیرمرد ۸۷ ساله در حال مرگ را ثبت کردند که بینشی از آنچه در هنگام مرگ برای مغز ما رخ میدهد، ارائه میکند.
این مرد سالخورده که دچار صرع بود، پس از اینکه به زمین افتاد در بیمارستان بستری شد. دکتر رائول ویسنته از دانشگاه تارتو استونی و همکارانش از الکتروانسفالوگرافی برای تشخیص تشنج و درمان بیمار استفاده کردند. در این میان، بیمار دچار حمله قلبی شد و از دنیا رفت. این رویداد غیرمنتظره به دانشمندان اجازه داد تا فعالیت مغز انسان در حال مرگ را برای اولین بار ثبت کنند.
زندگی ما جلوی چشمان ما می درخشد
گزارشهایی زیادی از انسانهایی مستند شده که در آخرین لحظات عمر خود، صحنههایی از زندگی خود را جلوی چشمانشان بهطور گذرا میبینند. موضوعی که مدتهاست دانشمندان علوم اعصاب را متحیر کرده است.
یک مطالعه روانشناختی در سال ۲۰۱۷ در مورد این پدیده نشان داد کسانی که تجربهای دارند روایتی مشابه از نحوه دیدن تصاویر زندگی خود دارند. خاطرات آنها به صورت خطی به ذهنشان نمیرسد، بلکه نقاط تصادفی از زندگیشان پیش چشمشان دیده میشود.
این تحقیق جدید که روز سهشنبه منتشر شد، به دلایل عصبی این پدیده میپردازد و نشان میدهد که مغز ممکن است در طول انتقال به مرگ و حتی پس از آن فعال و هماهنگ باقی بماند و برای سازماندهی مصیبت برنامهریزی کند.
دکتر اجمل زمار، جراح مغز و اعصاب در دانشگاه لوئیزویل در ایالات متحده گفت: «ما ۹۰۰ ثانیه از فعالیت مغز را در زمان مرگ اندازه گیری کردیم و متمرکز شدیم برای بررسی آنچه در ۳۰ ثانیه قبل و بعد از توقف ضربان قلب اتفاق میافتد. درست قبل و بعد از توقف کار قلب، ما شاهد تغییراتی در یک باند خاص از نوسانات عصبی، به اصطلاح نوسانات گاما، و همچنین در نوسانات دلتا، تتا، آلفا و بتا بودیم.»
نوسانات مغزی، که بیشتر به عنوان «امواج مغزی» شناخته می شود، الگوهایی از فعالیت منظم مغز است که معمولاً در مغز انسان زنده وجود دارد. انواع مختلف نوسانات، از جمله گاما، در عملکردهای شناختی بالا، مانند تمرکز، رویا، مدیتیشن، بازیابی حافظه، پردازش اطلاعات و ادراک آگاهانه نقش دارند، درست مانند موارد مرتبط با بازگشت به گذشته حافظه.
دکتر زمار میگوید: «از طریق ایجاد نوسانات درگیر در بازیابی حافظه، مغز ممکن است آخرین یادآوری رویدادهای مهم زندگی را درست قبل از مرگ ما انجام دهد، مشابه آنچه در تجربیات نزدیک به مرگ گزارش شده است. این یافتهها درک ما از زمان پایان دقیق زندگی را به چالش میکشند و سؤالات بعدی مهمی را ایجاد میکنند، مانند سؤالهایی که مربوط به زمان اهدای عضو هستند».
نیاز به تحقیقات بیشتر
در حالی که این مطالعه اولین مورد از این نوع است که فعالیت مغز انسان زنده را در طول فرآیند مرگ اندازه گیری می کند، تغییرات مشابهی در نوسانات گاما قبلا در موش هایی که در محیط های کنترل شده نگهداری می شدند مشاهده شده بود.
این بدان معناست که ممکن است مغز در طول مرگ یک پاسخ بیولوژیکی را سازماندهی و اجرا کند که می تواند در گونه های مختلف حفظ شود.
با این حال، این اندازهگیریها تنها بر اساس یک مورد است و از مغز یک بیمار که دچار آسیب، تشنج و تورم شده است، نشات میگیرد که تفسیر دادهها را پیچیده میکند. محققان میگویند که نیاز به مطالعه موارد بیشتری است تا بتوان به درکی کاملتر دست یافت.
دکتر زمار میگوید: «اگرچه عزیزان ما چشمانشان را بسته اند و آماده اند که ما را برای همیشه ترک کنند، اما مغز آنها ممکن است در حال پخش برخی از بهترین لحظاتی باشد که در زندگی خود تجربه کرده اند.»