با توجه به این که اسرائیل همچنان به بمباران نوار غزه ادامه می‌دهد و با حزب‌الله در مرز لبنان نیز تا حدودی وارد درگیری شده است، این سوال مطرح می‌شود که آیا سرزمین فلسطینی در کرانه باختری ظرفیت تبدیل شدن به جبهه سومی علیه اسرائیل را دارد یا خیر.
آگهینیروهای شبه‌نظامی حماس بیش از سه هفته پیش با حمله موشکی به خاک اسرائیل حدود ۱۴۰۰ نفر را کشتند. از آن زمان، بیشتر توجه جهان به بمباران تلافی‌جویانه و بی‌امان اسرائیل در نوار غزه متمرکز شده است که این حملات نیز تاکنون هزاران فلسطینی را کشته است.
اما کرانه باختری، جایی که در حال حاضر میلیون‌ها فلسطینی در آن زندگی می‌کنند، در این سه، چهار هفته شاهد افزایش خشونت‌ها بوده و بیش از صد فلسطینی در یورش ارتش اسرائیل و درگیری‌های بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها کشته شدند.
شهرک نشینان اسرائیلی نیز اغلب با حمایت ارتش تعداد زیادی از خانواده‌های فلسطینی را از خانه‌هایشان بیرون کرده‌اند.
خشونت‌های شهرک‌نشینان
در سلفیت، شهری در نزدیکی نابلس، فلسطینی‌ها در آگهی‌هایی که به زبان عربی توزیع شد، به یک «نکبت بزرگ» تهدید شدند؛ ادبیاتی مشابه آنچه که در این سه هفته از زبان برخی از سیاستمداران راستگرای اسرائیل شنیده شده است.
نویسندگان این آگهی‌های عمدا از کلمه «نکبت» استفاده کردند تا اشاره‌ای به اخراج و فرار فلسطینی‌ها در سال ۱۹۴۸ باشد و صراحتاً ساکنان غیر یهودی کرانه باختری را به خشونت تهدید کردند: «این آخرین فرصت شما برای فرار به اردن است. ما هر دشمنی را نابود می‌کنیم.»
ایتامار بن گویر، وزیر به شدت راستگرای امنیت ملی اسرائیل که خود ساکن یکی از شهرک‌های اسرائیلی است، اعلام کرد که پس از حمله هفتم اکتبر حماس، وی دستور خرید ۱۰ هزار تفنگ برای تسلیح غیرنظامیان اسرائیلی از جمله شهرک‌نشینان را داده است.
ارقام سازمان ملل نشان می دهد که حملات روزانه شهرک‌نشینان اسرائیلی علیه فلسطینیان کرانه باختری از هفتم اکتبر به این طرف بیش از دو برابر شده است.
بر اساس گزارش دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA)، حملات خودسرانه شهرک‌نشینان اسرائیلی در سال جاری میلادی تا کنون موجب کشته شدن ۲۹ نفر از فلسطینیان کرانه باختری شده است. دست‌کم هشت نفر از آنها پس از هفتم اکتبر بوده است.
واشنگتن حملات شهرک‌نشینان به فلسطینیان را در کرانه باختری رود اردن محکوم کرده است. اتحادیه اروپا نیز به نوبه خود روز سه‌شنبه «تروریسم شهرک‌نشینان» را که خطر «تشدید خطرناک‌گونه درگیری» را به دنبال دارد، محکوم کرد.
هدف دیرینه شهرک‌نشینان اسرائیلی
روزنامه اشپیگل آلمان روز چهارشنبه در مقاله‌ای در مورد خشونت‌های شهرک‌نشینان افراطی اسرائیلی نوشت «درحالی که توجه کامل اسرائیل به قربانیان ناشی از حمله حماس و همچنین پیشبرد عملیات نظامی خود در غزه است، این شهرک‌نشینان اسرائیلی هستند که به هدف دیرینه خود دست یافتند.»
«گای هیرشفلد» از سازمان «نگاه چشم در چشم با اشغالگری» به اشپیگل می‌گوید، شهرک‌نشین‌های اسرائیلی «می‌خواهند به طور کامل همه فلسطینی‌ها را از مناطق خاصی از کرانه باختری بیرون کنند.»
گروه حقوق بشر «ییش دین» تا روز یکشنبه گذشته، ۱۰۰ مورد جداگانه از این بیرون راندن‌های فلسطینیان را در ۶۲ مکان مختلف ثبت کرده بود. این گروه می گوید که ۱۱۴ فلسطینی از هفتم اکتبر تاکنون کشته شده‌اند. آنها می‌گویند که اکثر آنها در عملیات نظامی اسرائیل کشته شده‌اند، اگرچه شش کشته به دست شهرک نشینانی کشته شده‌اند که هیچ‌گونه عواقب قانونی متوجه این اقدام آنها نخواهد بود.
۳۰ سازمان حقوق بشر در اسرائیل روز یکشنبه با صدور بیانیه ای مشترک از جامعه بین‌المللی خواستند تا به «موج خشونت شهرک نشینان تحت حمایت دولت» پایان دهد.
به نظر می‌رسد که اسرائیل تلاش می‌کند تا خشونت شهرک‌نشینان را نیز مهار کند. تایمز اسرائیل گزارش داد که دولت اسرائیلی در اقدامی بسیار نادر، یک شهرک نشین یهودی را به چهار ماه حبس محکوم کرده است.
خشم ساکنان کرانه باختری
سد معبرهای گوناگون، دستگیری‌های گسترده و یورش‌های گا‌ه‌وبی‌گاه ارتش اسرائیل همه و همه یادآور یورش مرگبار ماه ژوئیه به اردوگاه آوارگان فلسطینی است که ده‌ها کشته برجای گذاشت.
افزایش شمار کشته‌ها و رکود اقتصادی در کرانه باختری در کنار هم باعث شده تا سطح تنش‌ها و احساسات در کرانه باختری بالا بگیرد و این منطقه را مستعد تبدیل شدن به جبهه جدیدی علیه اسرائیل کند.
خود حماس که مسئول اداره نوار غره است از حملات به فلسطینیان کرانه باختری و حجم گسترده دستگیری‌‌ها در سال جاری میلادی به عنوان یکی از دلایل خود برای انجام حمله هفتم اکتبر یاد کرده است.
یورش‌های مکرر ارتش اسرائیل به کرانه باختری تا کنون منجر به دستگیری بیش از ۱۱۰۰ نفر شده که به ادعای اسرائیل اکثر آنها از اعضای حماس هستند.
آگهیمجموع شمار کشته شدگان در کرانه باختری نیز در سال جاری میلادی به بیش از ۳۳۴ نفر رسیده است که بیشترین تعداد کشته از سال ۲۰۰۵ است.
همزمان، بسیاری از مردم این ناحیه در این چند هفته شغل خود را از دست داده‌اند چرا که اسرائیل از زمان شروع درگیری (هفتم اکتبر) از ورود کارگران فلسطینی و ادامه کار آنها ممانعت به عمل آورده است.
ناصر عبدالکریم، مدیر کل «گروه تحقیقاتی توسعه بخش خصوصی در سرزمین‌های فلسطینی» گفت: «در حقیقت حجم نقدینگی مالی که این کارگران برای اقتصاد کرانه باختری به ارمغان می آورند، چرخ های اقتصادی را به حرکت در می‌آورد.»
یکی از ساکنان کرانه باختری می‌گوید: «پیدا کردن کار در کرانه باختری محدود است و دستمزد خوبی هم بابت آن پرداخت نمی‌شود.»
چالش‌های مشترک ارتش اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی
مجموع این وقایع باعث اعتراضات گسترده ساکنان کرانه باختری و برپایی تظاهرات در حمایت از حماس شده است، از جمله تظاهرات‌هایی که در رام الله، مقر تشکیلات خودگردان فلسطینی رخ داده است.
آگهیمیتوان گفت که افزایش خشونت‌ها هم برای ارتش اسرائیل و هم برای تشکیلات خودگردان فلسطینی تبدیل به یک چالش شده است. باز شدن جبهه جدیدی علیه اسرائیل می‌تواند ارتش اسرائیل را تحت فشار مضاعف بگذارد.
تشدید بیشتر خشونت‌ها در کرانه باختری سنگ محکی برای سنجش میزان توانایی تشکیلات خودگردان فلسطینی در حفظ قدرت و حفظ نظم خواهد بود. تشکیلات خودگردان فلسطینی تنها نهاد حاکم فلسطینی است که در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و مقر آن در کرانه باختری است.
یوزی ربیع، مدیر مرکز موشه دایان دانشگاه تل‌آویو در این رابطه به بلومبرگ گفت: «اسرائیل به خوبی آگاه است که کرانه باختری می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به جبهه دیگری در جنگ علیه اسرائیل تبدیل شود.» او گفت که حماس و جهاد اسلامی به عنوان دو سازمان مستقر در غزه که اتفاقا هر دو توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان گرو‌های تروریستی شناخته شده‌اند، در بخش‌هایی از کرانه باختری از حمایت‌هایی برخوردار هستند.
جغرافیای کرانه باختری
اسرائیل در جریان جنگ شش‌روزه سال ۱۹۶۷ میلادی توانست مناطقی از «کرانه باختری رود اردن» و «نوار غزه» را به اشغال خود در آورد. سربازان و شهرک‌نشینان اسرائیلی در سال ۲۰۰۵ میلادی از نوار غزه خارج شدند، ولی تا به امروز بخشی از کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل قرار دارد.
در حالی که حماس مسئولیت اداره نوار محاصره شده غزه را در اختیار دارد، اما کرانه باختری مجموعه‌ای پیچیده از شهرهای تپه‌ای، شهرک‌های اسرائیلی و پست‌های ایست بازرسی ارتش اسرائیل است که جوامع فلسطینی را از هم جدا می‌کند.
آگهیپس از این که اسرائیل این سرزمین را در سال ۱۹۶۷ اشغال کرد، کرانه باختری عملا به سه منطقه تقسیم شد: اول مناطق بزرگی که تحت کنترل خود اسرائیل است، دوم مناطق کوچکی که فلسطینیان کنترل کامل آن را در دست دارند و سوم مناطقی که فلسطینیان و نیروهای اسرائیلی به طور مشترک وظیفه اداره امور مدنی و امنیتی را بر عهده دارند.
در چهارچوب پیمان‌های اسلو در دهه ۱۹۹۰ میلادی بین حکومت اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطینی (ساف)، سرزمین‌های فلسطینی به سه منطقه تقسیم شد. در منطقه A، تشکیلات خودگردان فلسطینی دارای خودمختاری وسیعی است. در منطقه B، اسرائیلی‌ها مسئول تامین امنیت هستند. و در منطقه C، بزرگترین منطقه از سه منطقه، اسرائیل مسئول امنیت و اداره بخش‌های مدنی است؛ منطقه C همچنین منطقه‌ای است که بیشترین تعداد شهرک های یهودی در آن ساخته شده است.
دیوان بین‌المللی دادگستری و سازمان ملل متحد آن شهرک‌سازی‌ها را مغایر قوانین بین‌المللی تشخیص داده‌اند.
کرانه باختری هم اکنون محل زندگی حدود ۳ میلیون فلسطینی و حدود نیم میلیون شهرک‌نشین اسرائیلی است.