چشم انداز یک جنگ تمام عیار بین اسرائیل و شبه نظامیان حزب‌الله لبنان مردم را در هر دو طرف مرز به وحشت انداخته است. برخی کارشناسان این جنگ را در ارتباط با آنچه در غزه می‌گذرد، اجتناب ناپذیر می‌دانند.
آگهیبا وجود تلاش‌های ایالات متحده برای جلوگیری از گسترش درگیری‌ها، به نظر می‌رسد اسرائیل و حزب الله ماه‌هاست که خود را برای یک جنگ احتمالی آماده کرده‌اند. این درگیری می‌تواند مخرب ترین جنگی باشد که هر یک از طرفین تاکنون تجربه کرده‌اند.
در ادامه مطلب، به نحوه آمادگی هر یک از طرفین، چگونگی وقوع یک جنگ احتمالی و اقداماتی که برای جلوگیری از آن انجام می‌شود، پرداخته می‌شود.
در سال ۲۰۰۶ چه اتفاقی افتاد؟
جرقه آتش جنگ سال ۲۰۰۶ که به جنگ ۳۳ روزه نیز معروف شد پس از حمله شبه‌نظامیان حزب‌الله به خاک اسرائیل و کشته شدن چند نفر و به اسارت گرفته شدن دو سرباز اسرائیلی، زده شد.
اسرائیل یک حمله هوایی و زمینی تمام عیار را با هدف آزادسازی گروگان‌ها و از بین بردن قابلیت‌های نظامی حزب الله آغاز کرد، حمله‌ای که در نهایت به شکست منجر شد.
ارتش اسرائیل در حملات خود بخش‌های وسیعی از جنوب لبنان و حومه جنوبی بیروت را بمباران و با خاک یکسان کرد. از سوی دیگر حزب الله نیز هزاران راکت را به مناطق شمال اسرائیل شلیک کرد.
در این درگیری حدود هزارو دویست لبنانی که عمدتا غیرنظامی بودند و ۱۶۰ اسرائیلی که اکثرا سرباز بودند، کشته شدند.
این جنگ با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۰۶ پایان یافت، سازمان ملل در این قطعنامه خواستار خروج نیروهای اسرائیلی از لبنان و ایجاد منطقه غیرنظامی در مرز لبنان شد.
جنگ چقدر محتمل است؟
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد ماه گذشته در بحبوحه میانجیگری‌‌های ایالات متحده و اروپا، هشدار داد که جنگ اسرائیل و حزب الله «یک فاجعه خواهد بود».
هرچند به نظر می‌رسید حزب الله نیز از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل، غافلگیر شده بود اما از آن زمان تا کنون، این گروه تحت حمایت ایران با اسرائیل حملات برون مرزی را رد و بدل کرده‌اند که به مرور زمان شدت گرفته است. اسرائیل همچنین به صورت هدفمند چهره‌های حماس را در لبنان مورد هدف قرار داده است.
تا کنون در این حملات بیش از ۲۰۰ نفر، که بیشتر آنها از نیروهای حزب‌الله بودند و همچنین بیش از ۲۰ غیرنظامی، در لبنان و ۱۸ نفر در اسرائیل کشته شده‌اند.
علاوه بر این ده‌ها هزار نفر از هر دو طرف آواره شده‌اند و هیچ چشم انداز فوری برای بازگشت آنها وجود ندارد.
رهبران سیاسی و نظامی اسرائیل به حزب‌الله هشدار داده‌اند که اگر شبه نظامیان از مرز عقب نشینی نکنند، احتمال وقوع جنگ بین آنها وجود دارد. حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله نیز هشدار داده است که در صورت حمله اسرائیل، جنگی «بدون محدودیت» صورت خواهد گرفت.
حزب‌الله می‌گوید تا زمانی که آتش‌بس در غزه صورت نگیرد با آتش‌بس در مرز اسرائیل و لبنان موافقت نمی‌کند و همچنین پیشنهاد ایالات متحده برای انتقال نیروهای خود به چند کیلومتری از مرز را رد کرده است.
آندریا تننتی، سخنگوی ماموریت حافظ صلح سازمان ملل در جنوب لبنان می‌گوید: علیرغم این لفاظی‌ها، به نظر نمی‌رسد هیچ یک از طرفین خواهان جنگ باشند. او گفت، با این حال، «یک اشتباه محاسباتی می‌تواند به طور بالقوه منجر به درگیری گسترده‌ای شود که کنترل آن بسیار دشوار خواهد بو».
طرفین متخاصم چقدر آماده هستند؟
هرچند از سال ۲۰۰۶ حزب‌الله و ارتش اسرائیل توانایی‌های نظامی خود را افزایش داده‌اند اما هر دو طرف در شرایط شکننده‌‌ای قرار دارند.
لبنان حدود چهار سال است که با بحران اقتصادی دست پنجه نرم می‌کند که شبکه برق این کشور را فلج کرده و سیستم بهداشتی آن را نیز تحت تاثیر قرار داده است. این کشور همچنین میزبان بیش از یک میلیون آواره سوری است.
مقامات پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت شروع جنگ حدود یک میلیون لبنانی طی ۴۵ روز آواره می‌شوند. این در حالی است که در حال حاضر حدود ۸۷ هزار لبنانی در منطقه مرزی آواره شده‌اند و دولت برای تامین بودجه به سازمان‌های بین‌المللی متکی است.
لیزا ابوخالد، سخنگوی سازمان ملل، گفت که آژانس پناهندگان سازمان ملل به حدود ۴۰۰ خانواده در جنوب لبنان پول نقد پرداخت کرده است. او در ادامه افزود که آژانس بودجه‌ای برای حمایت از تعداد زیادی از آوارگان در صورت وقوع جنگ ندارد.
آگهیگروه پزشکان بدون مرز نیز می‌گوند که حدود ۱۰ تن لوازم پزشکی و سوخت برای ژنراتورهای بیمارستانی در مناطقی که احتمالا تحت تاثیر درگیری‌ها قرار می‌گیرند، ذخیره کرده است.
براساس گزارش‌های رسمی، جنگ غزه بیش از ۵۰ میلیارد دلار معادل حدود ۱۰ درصد از چرخش اقتصاد اسرائیل تا پایان سال ۲۰۲۴ برای این کشور هزینه خواهد داشت، این هزینه‌ها اسرائیلی‌ها را تحت فشار اقتصادی و اجتماعی قرار خواهد داد. در صورت وقوع جنگ با لبنان، هزینه‌ها بار دیگر به شدت افزایش می‌یابد.
تل بیری از مرکز تحقیقات و آموزش آلما، یک اندیشکده با تمرکز بر مسئله امنیت شمال اسرائیل، می‌گوید: «هیچ کس این جنگ را نمی‌خواهد.» او در ادامه گفت که معتقد است درگیری مسلحانه بین اسرائیل و حزب‌الله اجتناب‌ناپذیر است و استدلال می‌کند که بعید به نظر می‌رسد راه‌حل‌های دیپلماتیک بتوانند جلوی این درگیری را بگیرد.
اسرائیل ۶۰ هزار نفر از ساکنان شهرهای مرزی خود را تخلیه کرده است. اما بعید است که تخلیه شهرهای مرزی فایده‌ای داشته باشد، زیرا شبه نظامیان می‌توانند با پرتاب موشک مناطق مختلفی از اسرائیل را هدف بگیرند.
پس از حمله ۷ اکتبر، جنگ غزه از حمایت داخلی گسترده اسرائیلی ها برخوردار بود. بر اساس نظرسنجی اخیر مؤسسه دموکراسی اسرائیل، حدود نیمی از اسرائیلی‌ها از جنگ با حزب الله به عنوان آخرین راه حل برای بازگرداندن امنیت مرزها، حمایت می‌کنند.
آگهیدر لبنان، برخی از حزب الله به دلیل قرار دادن کشور در معرض جنگ ویرانگر دیگری انتقاد کرده‌اند و برخی دیگر از ورود محدود این گروه به درگیری حمایت می‌کنند و معتقدند زرادخانه حزب الله اسرائیل را از تشدید تنش‌‌ها باز می‌دارد.
جنگ چگونه خواهد بود؟
یک جنگ تمام عیار احتمالا به چندین جبهه گسترش می‌یابد و دخالت نیروهای نیابتی ایران در سوریه، عراق و یمن را تشدید می‌کند و حتی شاید پای خود ایران را نیز به این جنگ بکشاند.
از سوی دیگر احتمال دارد ایالات متحده، نزدیک‌ترین متحد اسرائیل نیز به درگیری‌ها کشیده شود. ایالات متحده پیشترچند فروند از کشتی‌های جنگی خود را در منطقه حاضر کرده است.
اورنا میزراحی از اندیشکده اسرائیلی موسسه مطالعات امنیت ملی هم می‌گوید که حزب الله ۱۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار موشک با بردهای مختلف دارد. او گفت که این زرادخانه حداقل پنج برابر بزرگتر و بسیار دقیق‌تر از تسلیحات حماس است.
پرتابه‌های هدایت شونده شبه نظامیان حزب‌الله می‌تواند تاسیسات آب، برق، ارتباطات و مناطق مسکونی پرجمعیت اسرائیل هدف قرار دهد.
آگهیحملات هوایی اسرائیل نیز احتمالا زیرساخت‌ها لبنان را تخریب می‌کند و شاید موجب مرگ هزاران نفر در این کشور شود. به گفته وزارت بهداشت حماس در غزه، نتانیاهو تهدید کرده است که بیروت را غزه‌ای دیگر خواهد کرد، غزه‌ای که تهاجم هوایی و زمینی اسرائیل باعث ویرانی گسترده و کشته شدن بیش از ۲۶ هزار نفر در آن شده است.
اسرائیل چندین سیستم دفاع هوایی، از جمله گنبد آهنین را دارد که می‌تواند موشک‌هایی که به سمت آن پرتاب می‌شود با دقت بالایی رهگیری کند اما اگر همزمان تعداد انبوهی راکت به سمت آن شلیک شود، ممکن است این سیستم دفاعی نتواند به خوبی از این منطقه محافظت کند.
حدود ۴۰ درصد از جمعیت اسرائیل در خانه‌های جدید با اتاق‌های امن مستحکم‌شده در برابر انفجار و حملات موشکی زندگی می‌کنند.
اسرائیل همچنین شبکه‌ای از پناهگاه‌هایی را دارد که مردم در زمان حملات موشکی می‌توانند در آن پناه بگیرند. اما براساس گزارشی در سال ۲۰۲۰ حدود یک سوم از اسرائیلی‌ها به چنین پناهگاهایی دسترسی آسان ندارند.
لبنان اما چنین شبکه‌ای ندارد و پناهگاه‌هایش در برابر خیل موشک‌هایی که اسرائیل به غزه شلیک کرده است، کاربرد چندانی ندارد.
آگهیدینا اراکجی از شرکت مشاوره کنترل ریسک مستقر در بریتانیا می‌گوید که حزب‌الله دفاع هوایی محدودی دارد و سیستم‌های دفاعی ارتش لبنان نیز به دلیل کمبود بودجه قدیمی و ناکافی است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
ارتش لبنان اما در چهار ماه گذشته در حاشیه بوده است و در درگیری‌های سال ۲۰۰۶ نیز با ظرفیت محدود وارد جنگ شد. با این حال مشخص نیست که در صورت وقوع یک جنگ جدید میان اسرائیل و حزب‌الله چه واکنشی نشان خواهد داد.